Bundan öncə, NATO-nun Gürcüstanda iyulun 20-dən başlayaraq, avqustun 13-nə qədər davam edən "Noble Partner 2017” adlı təlimlərində erməni hərbiçilər iştirak edirdi və bu həm Qərbdə, həm də Ermənistanın özündə "İrəvan Rusiya boyunduruğundan xilas olur” ajiotajını yaratmışdı. Hətta qərbyönümlü erməni siyasətçilər az qala qol götürüb oynamaq həddinə çatmışdılar. Amma hər zaman "Ermənistan Rusiyanın icazəsi olmadan NATO təliminə necə əsgər göndərib” sualı havadan asılı olaraq qalırdı.

Azərbaycan faktoru

Ehtimal etmək olardı ki, Ermənistanın NATO təliminə qatılması Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinə "adekvat cavab” gedişi idi. Xüsusilə Rusiyanın Azərbaycana irimiqyaslı silah satışını həyata keçirməsi, həmçinin, iyulun 21-də (NATO təlimlərinin başlanmasından bir gün sonra) Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycan lideri İlham Əliyevi Soçidə yüksək səviyyədə qəbul etməsi və ikitərəfli münasibətlərin müzakirəsi İrəvanda ciddi narazılıq yaratmışdı. Bu baxımdan, NATO gedişi ermənilərin ruslara mesajı idi. Əslində, məsələ bu qədər sadə olmasa da, Bakı-Moskva xəttində sıx təmasların İrəvanın siyasi oriyentasiyasına təsir etdiyi faktı mövcuddur. Lakin bütün hallarda Sarkisyan rejiminin NATO gedişi, daha doğrusu, rusların buna göz yumması düşündürücü məqam idi. Axı Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) və Avrasiya İqtisadi İttifaqının üzvü kimi Ermənistanın bu qurumları məhv etməyi hədəfləyən NATO-nun qucağına oturması açıq-aşkar Moskvanı satması deməkdir.

Putindən "STOP”əmri

Lakin Sarkisyanın "Agile Spirit 2017” təlimlərində iştirakdan son anda imtina etməsi deməyə əsas verir ki, Moskvadan İrəvana "STOP” əmri gəlib. NATO rəhbərliyi və Gürcüstanın Müdafiə Nazirliyinin birgə yaydığı bəyanatda göstərilirdi ki, təlimlərdə iştirak edəcək ölkələrin arasında Ermənistanın da adı var. Ermənistan isə son anda imtina edərək, "biz əvvəldən iştirak edəcəyimizi dəqiq bildirməmişdik” açıqlamasını yaydı.

"Mazaqlaşmağı” dayandır əmri harada verildi?

Avqustun 23-də Putin Soçidə Sarkisyanı qəbul etdi. Kremlin mətbuat xidmətinin yaydığı məlumatda deyilirdi ki, görüşdə ikitərəfli münasibətlər müzakirə olunub. Bu məlumatda Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən daha çox ikitərəfli münasibətlərin qabardılması diqqət çəkirdi. Görünür, Putin Sarkisyana Qərblə "mazaqlaşmağı” bitirmək əmrini məhz Soçidə verib.

"Kavkazplus” saytının "Putin Sarkisyanı söydü, İrəvan NATO təlimlərindən son anda imtina etdi” məlumatı bu kontekstdə diqqətdən yayınmır.

"Putin Soçidə Sarkisyandan soruşub ki, o, Kremlin icazəsi olmadan müttəfiqi Rusiyanın düşmənləri ilə birlikdə təlimdə niyə iştirak edir?”- deyə sayt qeyd edib.

Sarkisyana qarşı kulis döyüşü?

İrəvanın bu imtinası Ermənistan daxilində siyasi qarşıdurmalara da yol açıb. Məlumatlara görə, artıq hakimiyyət daxilindəki qərbyönümlü qruplaşmalar Sarkisyana açıq savaş elan etməyə hazırlaşır.

Moskva göz yaşlarına inanmır

Bu qruplaşmaya yaxın olan "Aravot” qəzeti isə təlimlərdə iştirakdan imtinanı biabırçılıq adlandırıb.

"Moskva göz yaşlarına inanmır və Rusiya Ermənistanın imtinasına görə ona təşəkkür etməyəcək. Yaxında Moskva İrəvanı yenı satacaq”, - deyə qəzet yazıb.

Düşmən ölkə qlobal məngənədə sıxılır

Erməni siyasi şərhçi Sarkis Artsruni yazır ki, İrəvanın məhz təlimlər başlayan gün iştirakdan imtinası Qərbdə Ermənistanı pis vəziyyətə salacaq.

Erməni şərhçi əlavə edir ki, Rusiya Ermənistanı qlobal toqquşmanın tərkibinə daxil edir: "Ermənistan Rusiya-ABŞ məngənəsinin arasında sıxılıb əziləcək. Sarkisyan hakimiyyətinin bu siyasəti bir çox məsələdə, o cümlədən, Dağlıq Qarabağ məsələsində bizim ölkəmizi çətin vəziyyətə salacaq. Lakin hər şey onsuz da İrəvanda həll olunmur, qərarı Moskva verir”.

Göründüyü kimi, Ermənistanda vəziyyət getdikcə daha da gərginləşir. 2013-cü ildə Avropa İttifaqı ilə Assosiativ Sazişi imzalamaqdan son anda imtina edən Ermənistan indi də NATO-ya son anda "atdı”. 

Lakin bu, İrəvan daxilində ciddi siyasi çaxnaşmaların başlanmasına da gətirib çıxara bilər.