Tələbəyə təqaüd ancaq bir dönərə çatır - ARAŞDIRMA

Azərbaycan Tibb Universitetinin 4-cü kurs tələbəsi Əyyub Eminli təqaüd ala bilmir. O, universitetin təqaüd sisteminin ədalətli olduğunu söyləyir. "Ödənişli yaxud dövlət sifarişli olmasından asılı olmayaraq öz üzərində çalışan tələbələr təqaüd alır. Məsələn, mən ümumi orta müvəffəqiyyət göstəricim aşağı olduğu üçün təqaüd ala bilmirəm.Məncə bu normaldır”.

Bakı Dövlət Universitetinin 4-cü kurs tələbəsi Əsli İsmayılzadə tələbə təqaüdünə düşən tələbələrdəndir. O, əlaçı olduğu üçün 130 manat təqaüd alır. Əsli İsmayılzadə deyir ki, "oxuyan tələbə təqaüd alır, bu yaxşı haldır. Lakin tələbə təqaüdü çox aşağıdır. Ailə ilə yaşayan tələbələr öz xərclərini bu təqaüd ilə ödəyə bilərlər. Lakin rayondan bura gələn tələbələr bu təqaüdlə Bakıda yaşaya bilmir. Bakalavr üzrə ən yüksək təqaüdü almağıma baxmayaraq bu təqaüdlə aylıq xərclərimi qarşılaya bilmirəm”.   

Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Ünuversitetinin 4-cü kurs tələbəsi Nəcmi Musazadə "Sabah” qruplarında oxuyur. "Sabah” qruplarında təhsil alan tələbələr göstəricilərinə uyğun olaraq əlavə təqaüd alırlar. "Sabah” qruplarında oxuyan tələbələrə adi və zərbəçi olduqda 50 manat, əlaçı olduqda isə 70 manat əlavə təqaüd verilir. Ailəmlə birlikdə yaşadığım üçün aldığım təqaüd planlaşdırdığım aylıq xərclərimi ödəyir. Lakin ay ərzində planda olmayan başqa xərclərim yaranarsa bunu təqaüdümlə həll etmək mümkün deyil”.

Təhsil eksperti Kamran Əsədov isə, təqaüdün ümumi dəyərinin istehlak səbətindən az olması fikrindədir.  "Azərbaycanda təqaüdlər məbləğinə görə, bir çox ölkələrdən aşağıdadır. Təqaüdlərin verilməsi  Almaniya standartlarına uyğundur. Lakin məbləğ və mexanizmində bir sıra fərqlər var. Azərbaycanda təqaüdlərin verilmə forması rəqabət sxemini formalaşdırır. Dünya standartlarından fərqli olaraq təqaüd alanların ümumi faizi aşağıdır və 31% təşkil edir”.

 

Azərbaycanda tələbələrə təqaüd proqramları təklif edən bir neçə şirkət də var. Azercell, SOCAR, Goldanpay kimi şirkətlər daxili təqaüd proqramları təşkil edirlər.

"Azercell Telekom” MMC-nin təşkil etdiyi tələbə təqaüd proqramında qalib gələn tələbələrə aylıq 200 manat təqaüd almaq imkanı verirlir. Həmçinin qalib gələn tələbələr telekommunasiya sahəsi barədə biliklərini artırmaq, şirkətdə təcrübə keçmək şansı qazanır.

SOCAR-ın təşkil etdiyi tələbə təqaüd proqramında qalib gələn tələbələrə isə aylıq 100 manat təqaüd verilir. Qaliblər test və müsabiqə yolu ilə müəyyən edilir.

Lakin ölkədə minimum əmək haqqının 250 manat olduğunu nəzərə alsaq daxili təqaüd proqramları da bir tələbənin aylıq xərclərini qarşılaması üçün yetərli deyil.  Belə ki, onların dəyəri 100-200 manat arası dəyişir.