Azərbaycan sentyabrda Türkiyəyə qaz ixracını artırıb

Türkiyə bu ilin sentyabında cəmi 3,292 milyard kubmetr qaz idxal edib (boru kəməri və LNG şəklində) bu da 2022-ci ilin sentyabrıə müqayisədə 3% azdır, bu barədə ölkənin Enerji Bazarını Tənzimləmə Şurasının (EPDK) hesabatında deyilir.
Sentyabr üçün bu, son dörd ildə (2019-cu ildən bəri) minimum səviyyədir. Lakin bu məlumatları nəzərdən keçirərkən xatırlamaq lazımdır ki, 2022-ci ildə respublika Silivri yeraltı qaz anbarının genişləndirilməsini başa çatdırıb və yeni anbarlarda ehtiyatların formalaşdırılması da daxil olmaqla əlavə həcmdə qaz idxal edilib.
Eyni zamanda, özəl idxalçılar - Akfel Gaz, Bosphorus Gaz, EGE, Kibar Enerji və Socar Enerji getdikcə əhəmiyyətli həcmdə qaz aldılar. Onlar birlikdə sentyabrda misli görünməmiş 1,019 milyard kubmetr - 2023-cü ilin avqust ayı ilə müqayisədə demək olar ki, iki dəfə və bir il əvvəlkindən 14 dəfə çoxdur.
ENERJİ BAZARI
Sentyabrda istilər səngisə də, havanın temperaturu iqlim normasından xeyli yüksək olub. Bu, 2022-ci ilin sentyabr ayı ilə müqayisədə ölkədə elektrik enerjisi istehlakının 4% artmasına səbəb olub.
Enerji kompleksinin tərkib hissəsi kimi kömürlə işləyən istilik elektrik stansiyalarının istehsalında (10%), küləkdən elektrik enerjisi istehsalı da 37% artıb.
Türkiyədə ümumi qaz istehlakı 4% azalaraq 3,044 milyard kubmetr olub. m.Enerji sərfiyyatı 8% azalaraq 1,356 milyard kubmetr təşkil edib. m, mənzil-kommunal təsərrüfatı sektorunda qazdan istifadə də 8% azalaraq 286 milyon kubmetr təşkil edib. m.
Oktyabr ayında havanın temperaturu hələ də iqlim normasından xeyli yüksək olub ki, bu da istehlakçılara təbii şəraitdə rahatlıq yaradıb.
BORU KƏMƏRLƏRİ
Sentyabrda boru kəməri qazı idxalı 2,791 milyard kubmetr təşkil edib. m (bir il əvvəl 3,105 milyard kubmetrdən sonra).
Rusiya Federasiyasından, "Qazprom”dan Türkiyə sentyabrda 1,902 milyard kubmetr qaz alıb. m qaz təşkil edib ki, bu da 2022-ci ilin sentyabr ayı ilə müqayisədə 24% çoxdur. Rusiya qazının tədarükü üçüncü aydır ki, artıb.
Azərbaycan 889 milyon kubmetr qaz tədarük edib. m qaz (+25%).
İran qazı yenə də sentyabr ayı ərzində (iyulda olduğu kimi) idxal olunmayıb. Buna tədarükün normaldan təxminən on dəfə az olduğu avqust və iyun (normaldan yarı az) əlavə edilməlidir. Ümumilikdə, ilin əvvəlindən İran qazının Türkiyəyə tədarükü demək olar ki, yarıya qədər azalaraq 3 milyard 813 milyon kubmetr təşkil edib. m.
LNG
2023-cü ilin sentyabrında LNG alışları təxminən iki dəfə artaraq 501 milyon kubmetrə çatıb. m.
Əlcəzair bu növ yanacağı uzunmüddətli müqavilə əsasında Türkiyəyə tədarük edirdi; ABŞ-dan LNG-nin bir spot yükü də qəbul edilib.
Amerika LNG bütün yay Türkiyəyə verilməyib.
N.Təbrizli
www.anews.az