Zamin duran şəxsin xəbəri olmadan ikinci dəfə bank kredit verə bilərmi?- AÇIQLAMA

 

 

"İcare müqaviləsi mənim adıma olduğu üçün zamin oldum, pul götürdük. Sonra 6 ay keçdikdən sonra kredit bağlandı ve yenidən 20.000 məbləğindən kredit götürdü. Lakin bu dəfə mən nə banka gedib zamin qaldım nə də, hər hansısa bir sənəd imzaladım. Hazırda öyrənirəm ki, məni 20.000 manata da zamin göstəriblər. Lakin buna mən razılıq verməmişəm. Bankdan bildirirlər ki, zaminlikdən çıxa bilməzsiniz. Buna səbəb isə bir dəfə zamin durmusunuzsa, yeni kreditdə gəlib özünüz etiraz etmelisiniz. Başa sala bilmirəm ki, mənim yeni kreditə zaminlikdən xəbərim olmayıb. Bu nə dərəcədə qanunidir? Bəlkə bu şəxs gəlib 100.000 azn kredit götürəcək gələcəkdə?

 

Məsələ ilə bağlı hüquqşünas Əkrəm Həsənov bildirir ki, bu məsələ zaminlik müqaviləsinin şərtlərindən asılıdır.

 

"Həmin şəxs zaminlik müqaviləsini dəqiq oxumalıdır. Müqavilədə nə yazılıbsa, bankda o çərçivədə kredit verir. Əgər orada yazılıbsa, 10 il ərzində kredit götürən şəxs bankdan 100 000 qədər kredit götürə bilər. Bu şərt varsa, o zaman götürə bilər. Orda 10 il yazılıbsa bank təssüf ki, zaminliyi qəbul edəcək.  Buna görə də vətəndaşlar zaminlik müqaviləsinə ciddi yanaşmalıdırlar. Zamin duran şəxs gələcəkdə kredit götürərkən məhdudiyyətlərlə üzləşməmək üçün kredit tarixçəsində gecikmənin olmamasını istəyirsə, bu halda borclunun yerinə həmin pulu ödəyə və daha sonra qanunla müəyyən edilmiş qaydada əsas borcludan tələb edə bilər",- hüquqşünas əlavə edib.

 

Zaminliyin ləğv olunması Mülki Məcəllənin 477-ci maddəsində qeyd olunub.

 

Qanunvericiliyə əsasən, əgər zamin yeni borclu üçün cavabdeh olmaq barəsində kreditora razılıq verməmişsə, zaminliklə təmin edilmiş öhdəlik üzrə borc başqa şəxsə keçirildikdə zaminliyə xitam verilir.

Mülki Məcəllədə eyni zamanda göstərilib ki, əgər kreditor (yəni bank) borclunun və ya zaminin təklif etdiyi lazımi icranı qəbul etməkdən imtina etdikdə, zamin olan şəxs zaminliyin ləğv edilməsi barədə iddia qaldıra bilər. Əslində bu zaminliyin ləğvi üçün ciddi hüquqi baza yaratsa, bunun praktikada tətbiqi imkanları xeyli çətindir.
 
Zaminlikdən çıxmanın digər yolu isə bankla danışıqlardır. Əgər borcalan (yəni krediti götürən) zaminin əvəzinə digər zamin gətirərsə və o zamin bankı (və ya digər kredit təşkilatını) qane edərsə, o zaman bankın razılığı ilə zamin dəyişə bilər. Bəzən olurki, borcalan hazırda olan zamindən daha təminatlı zamin təqdim edir (misal üçün daha çox əmək haqqısı olan və ya  daha az borcu olan şəxs) və bank buna razı olur çünki bu bank üçündə əlverişli bir haldır.