Milli Məclisin deputatı Vüqar Bayramovun fikrincə, pensiyaçıların banklarda kredit öhdəliyinin artmasının səbəbi bəzi bankların pensiyaçılara kredit kampaniyası həyata keçirməsi ilə bağlıdır.

"Bəzi təqaüdçülər özlərinin və yaxınlarının pula ehtiyacı olduğu üçün həmin kampaniyadan istifadə edərək kredit götürürlər. Bu kampaniyaların çoxalması pensiyaçıların kredit öhdəliyinin artmasına gətirib çıxarır. Banklar kredit borcunu pensiyasiyadan praktik olaraq çıxa bilirlər. Pensiyaçıların böyük məbləğdə kredit borclanmasının olması arzuolunan deyil. Çünki onlar həssas təbəqədir. Təbii ki, burada kredit məbləği pensiya ilə müəyyən olunur. Çox pensiya alanlar üçün kredit çox verilir. Bütövlükdə Mərkəzi Bank sosial təbəqələrə ünvanlanan kredit kampaniyalarını tənzimlənməlidir. Bu kampaniyaları sosial və qayğıya ehtiyacı olan insanların kəskin borclanmasının gətirib çıxarmasın",- deputat əlavə edib.

 

Bank-maliyyə eksperti, hüquqşünas Əkrəm Həsənov bildirir ki, təqaüdçülərə verilən kreditlərdə bank narahat olmur. Çünki gecikmədə onların pensiyasından tuta bilirlər.

"Təqaüdçülərin kredit verəndə gəlirin təstiqini istəyirlər. Təqaüdçülərə verilən kreditlərdə bank narahat olmur. Çünki gecikmədə onların pensiyasından tuta bilirlər. Bir qayda olaraq bu proses Azərbaycanda bir neçə banklara iddir və bu təqaüdçülərə problem yaradır. Banklar qanunsuzluq edirlər. Çünki vətəndaş krediti qaytara bilməyəndə vətəndaşın haqqı var ki, təqaüdünü başqa banka ötürsün. Azərbaycanda pensiyaçıların əksəriyyəti banklardan kredit alır. Pensiyaçıların olan qalan pulunu da əlindən alırlar. Təqaüdçülərə pis zərbədir, bu qədər bank faizlərinin olması onlara pis təsir edir. Vətəndaşın kredit ödənişlərindən sonra əlində ən azı yaşayış minimumu qalmalıdır.  Maliyyə bazarlarına nəzarət palatasının 2016 ci il qanununa görə, vətəndaşa kredit verilirsə, onun aylıq gəliri minimum yaşayış haqqının 3 qatından çox olmaldır.  İlk növbədə özünü təmin etməlidir, sonra kreditini ödəməlidir. Amma bizdə banklar buna riayət etmir. 200-300 manat təqaüd alan pensiyaçı necə kredit versin? Onu da nəzərə alsaq ki, pensiyaçılar o krediti özləri üçün götürmürlər. Rəsmi işi olmayan şəxlərin xahişi ilə kredit imkanlarından yararlanırlar",- hüquqşünas əlavə edib.

 

Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının rəhbəri, sosioloq Elçin Bayramlı düşünür ki, Azərbaycanda təqaüdçülərin borclarının çoxalmasının səbəbi bankların son vaxtlar təqaüdçülərə kreditlərin verilməsinin asanlaşdırmasıdır.

 

"Azərbaycanda təqaüdçülərin sosial vəziyyəti getdikcə ağırlaşır. Vəziyyətin belə olmasının səbəbi bankların son vaxtlar təqaüdçülərə kreditlərin verilməsinin asanlaşdırmasıdır. Əvvəllər belə hallar baş vermirdi, çünki hazırda krediti verməyəndə banklar tuta bilirlər. Azərbaycanda təqaüdlər normal bir insanın yaşayışı üçün kifayət etmir. Müalicəyə və müəyyən ev əşyalarının alınmasında kreditə üz tuturlar. Bu da təqaüdçülərin yaşayışını pisləşdirir. Pensiyaçılarda kredit ödəyəndə özlərinə heç nə qalmır. Bir çoxu tənha yaşayan insanlardır. Onların müxtəlif xəstəlikləri  və s. preoblemləri var. Bu səbəbdən dövlət pensiya yaşını aşağı salmalıdır. Pensiyalarının məbləği normal yaşayış səviyyəsinə uyğunlaşmaldır. Yoxsa pensiyaçıların vəziyyəti getdikcə pisləşəcək",- sosioloq vurğulayıb.

 

Son 4 ildə bankların təqaüdçülərə verdiyi kreditlər 565%-dən çox artıb. Belə ki, 2018-ci ildə təqaüdçülərin banklar qarşısında borcu 520 milyon manat, 2019-cu ildə 693 milyon manat, 2020-ci ildə 696 milyon manat, 2021-ci ildə 678 milyon manat olub.