"Bu, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisində keçirilən ilk seçkilər idi və bu, ictimai əhval-ruhiyyə ilə rezonans doğurdu. Seçki ərəfəsində plüralizm yox idi, tənqidi səslər daim boğulurdu. Birləşmə və ifadə azadlığına uzun müddətdir qoyulmuş məhdudiyyətlər beynəlxalq demokratik standartlara cavab verməyən qanunvericiliyə edilən son dəyişikliklərlə gücləndirilib.",  -  ATƏT və ATƏT/DTİHB-nin Birgə Müşahidə Missiyasının fevralın 7-də keçiriləcək prezident seçkiləri ilə bağlı ilkin rəyində bildirilib. 

Missiya qeyd edib ki, ATƏT-in ölkənin Seçki Məcəlləsinə dəyişiklik edilməsinin zəruriliyi ilə bağlı əvvəlki tövsiyələri qəbul edilməyib.

"Növbədənkənar prezident seçkiləri məhdudlaşdırıcı şəraitdə keçdi və onlar effektiv şəkildə hazırlansalar da, tənqidi səslər və siyasi alternativlər əsasən yox idi. Təəssüf ki, qanunvericilik bazasının demokratik seçkilər üçün beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması ilə bağlı əvvəlki tövsiyələrə məhəl qoyulmayıb”, - ATƏT-in xüsusi əlaqələndiricisi və qısamüddətli müşahidəçilərinin rəhbəri Artur Gerasimov bildirib.

Onun sözlərinə görə, seçkiqabağı kampaniyada ciddi ictimai iştirak olmayıb və rəqabətli olmayıb. Altı namizəd hazırkı prezidentin siyasətinə etiraz edə bilmədiyi üçün seçicilər real alternativ görmədilər.

Eyni zamanda, vətəndaş cəmiyyəti və müxalifət nümayəndələri ölkədə dinc toplaşmaq azadlığının məhdudlaşdırıldığını qeyd ediblər, deyə Gerasimov bildirib.

ATƏT PA nümayəndə heyətinin rəhbəri Daniela De Ridder öz növbəsində namizədlər arasında qadınların olmadığını və ümumilikdə Azərbaycanın siyasi həyatını qeyd edib.

"Seçki günü müşahidəçilər səsvermənin gizliliyi məsələsində, bir neçə dəfə səsvermə faktları, bülletenlərin kütləvi şəkildə doldurulması və s. məsələsində ciddi nöqsanları qeyd etdilər.

"Kütləvi məhdudlaşdırıcı media qanunları, eləcə də tənqidi jurnalistlərin son həbsləri medianın azad fəaliyyətinə mane olub və geniş yayılmış özünüsenzuraya gətirib çıxarıb, müstəqil jurnalistika və tənqidi debatların əhatə dairəsini məhdudlaşdırıb”, Ridder bildirib.

"Ölkə üçün vacib olan bu seçkidə heç bir namizəd hazırkı prezidentə mötəbər problem yaratmadı və bəzi müxalifət partiyaları adekvat demokratik şəraitin olmamasını əsas gətirərək ümumiyyətlə iştirak etmədilər”, - DTİHB-in missiyasının rəhbəri Eoqan Mörfi bildirib.

"Seçkilərə hazırlıq səmərəli və peşəkar olsa da, məntəqə komissarlarının təlimi də daxil olmaqla, seçki günü mühüm təminatlara çox vaxt məhəl qoyulmur və biz gün ərzində əhəmiyyətli prosedur səhvləri müşahidə etmişik”, - deyə o vurğulayıb.

Mətbuat konfransı zamanı Birgə Missiya nümayəndələri seçki komissiyalarının tərkibinin siyasi cəhətdən balanslaşdırılmadığını, medianın, siyasi partiyaların və vətəndaş cəmiyyətinin hüquq və azadlıqlarının pozulması hallarının olduğunu bir daha vurğulayıblar. "Bu, demokratik seçkinin standartlarına cavab vermir" dedi Merfi.

Turan-ın müxbirinin suallarını cavablandıran missiya üzvləri seçki məntəqələrində səsvermə zamanı ciddi pozuntuların, o cümlədən müşahidəçilərin hərəkətlərinə məhdudiyyətlərin və yerli QHT-lərin monitorinqdən kənarlaşdırılmasının olduğunu təsdiqləyiblər.

Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən missiya üzvlərinə təzyiq olub-olmaması ilə bağlı suala Artur Gerasimov heç bir təzyiq olmadığını bildirib.

Oxucu öz növbəsində səsvermə və səslərin hesablanması zamanı ciddi qanun pozuntularının qeydə alındığını vurğulayıb.

"Qərbin Azərbaycanı tənqid etmək üçün müşahidəçilərə təzyiq göstərməsi ilə bağlı iddialar cəfəngiyyatdır. Bütün nəticələr obyektivdir”, - missiya üzvləri  vurğulayıb.

Jurnalistlərin son həbslərini şərh edən Rider Azərbaycanda söz azadlığının vəziyyəti ilə bağlı sualı cavablandırarkən qeyd edib ki, "biz bu problemi qeydə alırıq və  sizin nəinki seçkilərdə və seçkilərdən kənarda hansı şəraitdə işlədiyinizi yaxşı bilirik”.

Missiya üzvləri müşahidəçilərin özlərinin qanun pozuntularını görmədikləri, sosial şəbəkələrdə yayılan videolara inandıqları barədə iddiaları rədd ediblər.

"Biz özümüz də bülletenlərin kütləvi şəkildə atılması, qrupların təkrar səsverməsi və səslərin hesablanmasında pozuntular şəklində ciddi pozuntular gördük",  -  Merf bildiribi.

 

Mərkəzi Seçki Komissiyasının rəhbəri Məzahir Pənahov  isə seçkkilərin gedişində  hər hansı pozuntunun olmaması, seçkilərin tam demokratik şəraitdə keşməsi və İlham Əliyevin 92,1% səs yığaraq bu seçkilərin qalibi olduğunu bildirib.