Ermənistanın Gömrük İttifaqında daxil olması Azərbaycanda birmənalı qarşılanmayıb. ANN.Az ekspert Vüqar Xəlilovdan bu məsələyə aydınlıq gətirməsini xahiş edib.
- Ermənistanın Gömrük İttifaqına daxil olması və Rusiyanın erməni iqtisadiyyatına yüzlərlə milyon dollar investisiya yatırması Azərbaycan üçün hansı anlam daşıyır? - Bu, Azərbaycanın inamlı inkişafına birbaşa təsir göstərməyəcək. Amma Cənubi Qafqazda geosiyasi vəziyyəti dəyişəcək. Gömrük İttifaqı olmasaydı, Ermənistan Türkiyəylə sərhədlərin açılmasından asılı vəziyyətdə qalacaqdı. İndi Yerevan bundan narahat olmayacaq, çünki Rusiya tərəfindən dəstək alacaqdır. Ankara və Yerevan arasında Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarının azad olunması müqabilində sərhədlərin açılması ilə bağlı danışıqlarda durğunluq gözləmək lazımdır. Qeyri-rəsmi informasiyaya və təsdiq edilməmiş məlumatlara əsasən, Ankara Azərbaycanın iki rayonunun azad olunması müqabilində sərhədləri açmağa hazır idi. Ola bilər ki, bu sual gündəlikdən çıxarılsın və ya hansısa formada yenidən gündəmə gəlsin, çünki sərhədlərin açılması Türkiyəyə də lazımdır. - Amma hər halda ağlasığmazdır ki, Ankara Azərbaycanın fikrini nəzərə almadan sərhədlərin açılışına gedəcək? - Hər şey Türkiyə hökumətinin mövqeyinin möhkəmliyindən və Qərb tərəfindən sərhədlərin açılması üçün rəsmi Ankaraya ediləcək təzyiqdən asılıdır. Sirr deyil ki, Türkiyə 2009-cu ildə İsveçrədə imzalanmış protokolları təsdiqləməkdən imtina etməsinə baxmayaraq, 2015-ci ilə qədər sərhədlərin açılışı üçün siyasi-iqtisadi və sosial şəraitin yaradılması prosesinə start verib. Ankarada və İstanbulda müxtəlif Avropa və Amerika qeyri-hökümət təşkilatıları fəal hərəkət edirlər, onlar var-gücləri ilə bu prosesə imkan yaradırlar. Qərb üçün Cənubi Qafqazda Rusiyanın təsirini zəiflətmək çox lazımdır. Bu məqsədlə Qərb tərəfindən Türkiyəyə və Ermənistana təzyiq edilirdi və indi də davam etdirilir. Hazırda başqa konfiqurasiya yaranıb. Rusiya Ermənistanla razılaşdı. Xüsusilə də Ukraynada Moskvanın diplomatik qələbəsindən sonra bunu gözləmək olardı. - Hadisələr bundan sonra necə inkişaf edə bilər? Belə vəziyyətdə Ankara nə edə bilər? - Açıq-aydın görünür ki, Ermənistanda Rusiyanın təsiri genişlənəcək. Ola bilər ki, Qərb, xüsusən də ABŞ Rusiya ilə rəqabət aparmaq üçün Türkiyəni qeyd-şərtsiz Ermənistanla sərhədləri açmağa məcbur etsin. Bu isə Moskvaya əl verəcək, çünki Türkiyə çox qarışıq vəziyyətdə olacaq: bir tərəfdən, Qərbin təzyiqləri ilə sərhədləri açmalı olacaq, digər tərəfdən isə Azərbaycanla hesablaşmamaq olmaz. Beləliklə, gərginlik yaranacaq, bunun da arxasında ABŞ və Avropa duracaq. Moskva arbitr rolunda çıxış etmək üçün rahat məqam gözləyəcək. Bu şahmat oyununu xatırladır, burada bir neçə gedişi əvvəlcədən hesablamaq lazımdır. Ola bilər ki, Türkiyənin xarici işlər nazirlərinə - keçmişdə Abdulla Gülə və indi, Əhməd Davutoğluna – nə də olmasa, diplomatik səfərləri Yerevana yox, Moskvaya etmək lazım idi. Çünki hələ Rusiya regionda geosiyasi vəziyyətə daha çox və daha real təsir imkanlarına malikdir. ANN.Az
