50 ildə ekstremal hava hadisələri iki milyona yaxın insanın həyatına son qoyub

11:08 | 23.05.2023
50 ildə ekstremal hava hadisələri iki milyona yaxın insanın həyatına son qoyub

50 ildə ekstremal hava hadisələri iki milyona yaxın insanın həyatına son qoyub

Son 50 ildə ekstremal hava hadisələri 2 milyon insanın ölümü və 4 milyard dollardan çox iqtisadi itki ilə nəticələnib. Bu barədə bazar ertəsi Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının ekspertləri məlumat yayıb.
 
1970-2021-ci illər arasında Ümumdünya Mühafizə Təşkilatının məlumatına görə, təxminən 12.000 təbii fəlakət baş verib.

Yeni araşdırmanın nəticələri mayın 22-də, Cenevrədə iyunun 2-dək davam edəcək Ümumdünya Meteorologiya Konqresinin açılış günündə açıqlanıb. Onun iştirakçıları 2024-2027-ci illər üçün ölkələrin ekstremal hava, iqlim və hidroloji hadisələrin sosial-iqtisadi nəticələrinə davamlılığını inkişaf etdirmək planını qəbul edəcəklər.

İqtisadi itkilər

Meteoroloqlar deyirlər ki, son yarım əsrdə ən çox zərər çəkən inkişaf etməkdə olan ölkələr olub, ekstremal hava şəraiti ilə bağlı ölümlərin 90 faizi və iqtisadi itkilərin 60 faizi onların payına düşüb.

Eyni zamanda, ən az inkişaf etmiş ölkələrdə və kiçik ada dövlətlərində itkilər ÜDM-ə nisbətdə qeyri-mütənasib olaraq yüksək olub.

Ümumdünya Ticarət Təşkilatının məlumatına görə, son yarım əsrdə təbii fəlakətlər bəzi hallarda ən az inkişaf etmiş ölkələrdə ÜDM-in 30 faizinə qədər iqtisadi itkilərlə nəticələnib.

Kiçik ada əyalətlərində hər beş təbii fəlakətdən biri ÜDM-in beş faizindən çoxunu itirməyə bərabər nəticələndi və bəzi təbii fəlakətlər ölkənin bütün ÜDM-ni məhv etdi.

Asiya və Afrikada ölüm

Asiya ekstremal hava və iqlim hadisələri səbəbindən son 50 ildə ən yüksək ölüm sayına sahibdir. Orada bir milyona yaxın insan öldü, onların yarısından çoxu təkcə Banqladeşdə həyatını itirib. 

Afrikada son yarım əsrdə daha 733,585 fəlakətlə bağlı ölüm qeydə alınıb ki, bunun da 95 faizi quraqlıq nəticəsində baş verib.
 

Erkən xəbərdarlıq sistemləri

Ümumdünya Təhlükəsizliyi Təşkilatına görə, gözlənilən təhlükədən cəmi 24 saat əvvəl səlahiyyətliləri və ictimaiyyəti məlumatlandırmaq təbii fəlakətlərin iqtisadi xərclərini 30 faiz azalda bilər.

2022-ci ilin noyabrında Şarm əl-Şeyxdə keçirilən COP27 iqlim dəyişikliyi konfransında BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş Hamı üçün Erkən Xəbərdarlıq Sistemləri təşəbbüsünü irəli sürdü. Onun məqsədi 2027-ci ilin sonuna kimi Yer kürəsinin bütün sakinlərinin bu cür sistemlərlə müdafiəsini təmin etməkdir.

Hazırda dünya əhalisinin yalnız yarısı erkən xəbərdarlıq xidmətlərinin fəaliyyət göstərdiyi ərazilərdə yaşayır, inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətləri və ən zəif inkişaf etmiş dövlətlər ən həssas vəziyyətdə qalırlar.
 
Gülnar Nazimqızı 

www.anews.az
0
Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin !

REKLAM