Bu sözləri iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli ANN.Az-a açıqlamasında bildirib.

 

Ekspert bildirib ki, manatın kəskin şəkildə ucuzlaşmasına baxmayaraq, yüksək dövlət rəsmilərinin açıqlama verməməsi, vəziyyəti biraz da qəlizləşdirib: 

"Nə hökumətdən, nə də prezidentdən rəsmi açıqlamaların gəlməməsi bu ajiotajın böyüməsinə şərait yaradan əsas amillərdən biridir. Mərkəzi Bank bu gün üçün dolların məzənnəsin elan etdi və cüzi də olsa, manat yenidən ucuzlaşdı və əhali arasında manatın yenidən güclənəcəyi barədə ümidlər də azalmağa başladı. Bu proses, milli valyutanın ucuzlaşması təkcə neft istehsal edən ölkələrdə yox, qonşu  Gürcüstan, Türkiyədə kimi ölkələrdə də gedirdi, amma orada bu baş verən zaman baş nazir, nazirliklər, Mərkəzi Bankın rəhbəri demək olar ki, hər gün çıxışlar edirdi. Əhaliyə gözləntilər barədə məlumat verirdilər. Amma bizdə bunun olmaması həqiqətən hamıda sual doğurur. Manat sabit olarkən bütün rəsmilər manatın sabitliyindən, digər valyutalara nisbətdə daha baha olmasından danışırdılar, ancaq indi heç bir rəsmi çıxış yoxdur. Belə kəskin devalvasiyadan sonra ən azından rəsmi açıqlama verib əhalinini məlumlandırmalıdırlar”. 

 

Manatın yenidən qalxması və dolların nə vaxta qədər sabit qalacağı ehtimalından söz açan ekspert qeyd etdi ki, dünyada gedən proseslər və Azərbaycanın makro iqtisadi göstəriciləri, neftdən aslılığı onu göstərir ki, yaxın gələcəkdə neftin qiymətinin qalxma ehtimalı yoxdursa, demək manatın güclənmə ehtimalı da yoxdur: 

"Çünki manatın belə kəskin devalvasiyasının səbəbi neftdən gələn gəlirlərin kəskin azalması ilə əlaqədardır. Neftin qiyməti yarıbayarı düşüb. Azərbaycanda hər şey demək olar ki, neftdən gələn gəlirlərdən asılıdır, neft ucuzlaşdıqca belə halların olması əslində gözlənilən idi. İqtisadi göstəricilərinə əsaslansaq, neftin qiymətinin yaxın 1-2 ildə bahalaşması gözlənilmir. Ona görə də Azərbaycanda dövlətin dəstəyi olmasa, dövlətin rezevrlərini istifadə etməsələr, manatın kursu getdikcə daha da ucuzlaşa bilər. Əgər sərbəst üzən bir valyuta səbətinə keçməyini Mərkəzi Bank dediyi kimi uzun müddət saxlayacaqsa, deməli manatın dollara nisbətdə ucuzlaşması ehtimalı daha da artacaq”. 

 

Natiq Cəfərli dolların məzənnəsinin artması ilə əhalinin banklarda olan əmanətlərini tələsik götürməsinə də münasibət bildirdi: 

"Əslində devalvasiyadan öncə bu addımı atanlar düzgün etdilər. Manatla olan vəsaitlərini dollara çevirdilər və uddular. Ancaq indiki vəziyyətdə bunu etmək o qədər də sərfəli deyil. Müəyyən dərəcədə gözləmə mövqeyi tutmaq lazımdır. Gözləmək lazımdır ki, bu proses nə vaxta kimi, hansı nöqtəyə qədər gedəcək. Bu devalvasiya Azərbaycana çox ciddi fəsadlar törədəcək. Ümid edək ki, hökumət də bunu anlayır və bunun qarşısını almaq üçün tədbirlər planı həyata keçirəcək. Amma təəssüf ki, bununla əlaqəli heç bir proqnoz yoxdur". 

 

Dolların məzənəsinin artması ilə əlaqədar süni qiymət artımından danışan ekspert ifadə etdi ki, Azərbaycanda konkret vahid qanun yoxdu ki, hansısa məhsul konkret qiymətə satılmalıdır: 

"Ona görə də bizim ticarətlə məşğul olan ticarətçilər belə fürsətdən istifadə edirlər. Bunun qarşısını almaq üçün ölkəyə gətirilən malların qiyməti ilə bağlı konkret qayda tətbiq olunmalı və həmin ticarəçilərə tapşırılımalıdır ki, məhsulları bu qiymətlərə əsasən satsınlar. Bununla, qiymət sövdələşmələrinin qarşısı alınmalıdır. İnhisarçılığın qarşısı alınmalı və açıq bazar siyasətinə keçilməlidir. Amma bu baş versə də, süni qiymət artımlarını biz yenə də görəcəyik”.